Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling

Wat is de Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling?

De Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling is een protocol dat professionals helpt om signalen van geweld en mishandeling te herkennen en passende hulp in te schakelen. Dit geldt voor beroepsgroepen zoals:

• Huisartsen
• Kinderopvangmedewerkers en gastouders
• Leerkrachten
• Hulpverleners

Voor gastouders en kinderdagverblijven is het gebruik van de meldcode verplicht. Zonder deze meldcode kan de GGD een gastouder afkeuren, waardoor registratie in het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen (LRKP) wordt geweigerd.

Wat houdt de meldcode in?

Verplichte meldcode voor professionals

Iedere organisatie of professional die met kinderen werkt, is verplicht een meldcode te hanteren. Hiervoor kunnen zij een basismodule gebruiken waarin staat:

• Hoe zij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling kunnen herkennen
• Hoe ze moeten handelen bij vermoedens van misbruik of geweld

Verbeterde meldcode sinds 2019

Sinds 1 januari 2019 geldt een aangescherpte meldcode. De belangrijkste wijziging:

• Er hoeft niet langer gewacht te worden op een ernstige of levensbedreigende situatie
• Bij een vermoeden van mishandeling of geweld moet direct actie worden ondernomen
• Dit zorgt ervoor dat slachtoffers sneller hulp krijgen en escalatie wordt voorkomen

De vijf stappen van de meldcode

1️⃣ Signalen in kaart brengen
Professionals moeten signalen van huiselijk geweld of kindermishandeling observeren en documenteren.

2️⃣ Overleg met een collega
De situatie wordt besproken met een collega of een specialist, zoals een arts of Veilig Thuis.

3️⃣ Praat met de betrokkenen
Er wordt een gesprek gevoerd met de persoon of het kind om de signalen te bespreken.

4️⃣ Weeg de ernst van de situatie
Bij twijfel wordt opnieuw overlegd met Veilig Thuis om de ernst van de situatie vast te stellen.

5️⃣ Beslis over melden of hulpverlening

• Als de professional zelf hulp kan bieden en duurzame veiligheid kan waarborgen, is een melding niet altijd nodig
• Als de situatie buiten de eigen expertise valt of als er sprake is van ernstige onveiligheid, moet een melding bij Veilig Thuis worden gedaan

Zelf hulp verlenen of melden?

Als de professional in staat is om zelf passende hulp te bieden en dit leidt tot duurzame veiligheid, is een melding niet altijd noodzakelijk.

Wanneer de situatie buiten de eigen expertise valt of als er sprake is van ernstige onveiligheid, moet een melding bij Veilig Thuis worden gedaan.

Wanneer wordt de meldcode gebruikt?

De meldcode moet verplicht worden gebruikt bij vermoedens van:
✅ Kindermishandeling
✅ Huiselijk geweld (psychisch en fysiek)
✅ Seksueel geweld
✅ Verwaarlozing

Voor wie is de meldcode verplicht?

Verplichte toepassing in de zorg en kinderopvang

De meldcode is verplicht voor alle professionals die werken in:

• De gezondheidszorg
• De kinderopvang
• Het onderwijs
• De jeugdzorg
• De maatschappelijke dienstverlening

Veel slachtoffers durven zelf geen melding te doen. Professionals spelen daarom een cruciale rol in het signaleren en doorbreken van geweld. Tijdig ingrijpen kan een groot verschil maken in het leven van een slachtoffer.